Bezbednost od požara na gradilištima i u objektima u velikoj meri zavisi od vrste materijala koji se koriste i od toga kakva je njihova gorivost odnosno reakcija na požar. Svi građevinski materijali i nameštaj doprinose takozvanom požarnom opterećenju. Intenzitet, priroda protoka toplote, trajanje i temperatura koju dostiže požar posledica su požarnog opterećenja kroz koje se uzimaju u obzir ukupna svojstva građevinskih materijala koji se koriste u izgradnji objekta. Materijali se standardno dele na gorive i negorive materijale, o čemu ćemo govoriti detaljnije.
Standard EN 13501-1 „Požarna klasifikacija građevinskih proizvoda i elemenata zgrade (Deo 1: Klasifikacija na osnovu podataka dobijenih ispitivanjem reakcije na požar)” ima za cilj da definiše usklađeni pristup klasifikaciji reakcije na požar građevinskih proizvoda (uključujući i proizvode koji su ugrađeni u građevinski element), pod nazivom Euroclass. Proizvodi se razmatraju u odnosu na njihovu krajnju upotrebu i podeljeni su u tri zasebne kategorije:
Električni kablovi su klasifikovani po različitim standardima ispitivanja i klasifikacije.
EN 13501-1 takođe određuje metode ispitivanja u odnosu na predviđenu, dok svaka metoda dodatno opisuje principe ispitivanja, pripremu uzoraka i minimalan broj ispitivanja. Za proveru reakcije materijala na požar koriste se sledeće metode ispitivanja:
Prema reakciji na požar građevinski materijali se klasifikuju kao negorivi ili gorivi. Prilikom klasifikacije materijala uzima se u obzir njihov doprinos razvoju požara pre pojave fleš-overa i povećanju požarnog opterećenja u prostoriji u potpuno razvijenom požaru.
„Negorivi” građevinski materijali su oni koji, pod propisanim uslovima ispitivanja, ne mogu da gore ili da doprinesu razvoju požara. To su materijali klase A1 i A2 u skladu sa klasifikacijom prema EN 13501-1.
Treba napomenuti da je materijal klase A2, iako doslovno nije „negoriv”, svrstan u istu „makroklasu” kao A1 jer je njegov doprinos razvoju požara i oslobađanju toplotne energije izuzetno ograničen.
„Gorivi” građevinski materijali su oni koji se zapale pod propisanim uslovima ispitivanja. U zavisnosti od svog doprinosa razvoju požara, dele se na teško gorive (klase B i C), normalno gorive (klase D i E) i lako gorive (klasa F).
Podne obloge se klasifikuju prema istim klasama kao i građevinski proizvodi, a iza slovne oznake sledi skraćenica „fl” (npr. A1fl).
U tabeli je dat pregled različitih kategorija proizvoda, metoda ispitivanja i klasa gorivosti:
| Klasifikacija prema EN 13501-1 | ||||||
| Definicija | Metoda ispitivanja | Građevinski proizvodi | Podne obloge | |||
| Negorivi materijali | Ispitivanje negorivosti i određivanje gornje toplotne moći | A1 | A1fl | |||
| Ispitivanje negorivosti ili određivanje gornje toplotne moći i SBI |
A2 – s1 d0 A2 – s2 d0 A2 – s3 d0 |
A2 – s1 d1 A2 – s2 d1 A2 – s3 d1 |
A2 – s1 d2 A2 – s2 d2 A2 – s3 d2 |
A2fl – s1 | A2fl – s2 | |
| Gorivi materijali – veoma ograničen doprinos požaru | Ispitivanje zapaljivosti i ispitivanje SBI |
B – s1 d0 B – s2 d0 B – s3 d0 |
B – s1 d1 B – s2 d1 B – s3 d1 |
B – s1 d2 B – s2 d2 B – s3 d2 |
Bfl – s1 | Bfl – s2 |
| Gorivi materijali – ograničen doprinos požaru |
C – s1 d0 C – s2 d0 C – s3 d0 |
C – s1 d1 C – s2 d1 C – s3 d1 |
C – s1 d2 C – s2 d2 C – s3 d2 |
Cfl – s1 | Cfl – s2 | |
| Gorivi materijali – srednji doprinos požaru |
D – s1 d0 D – s2 d0 D – s3 d0 |
D – s1 d1 D – s2 d1 D – s3 d1 |
D – s1 d2 D – s2 d2 D – s3 d2 |
Dfl – s1 | Dfl – s2 | |
| Gorivi materijali – visok doprinos požaru | Ispitivanje zapaljivosti | E | E - d2 | Efl | ||
| Gorivi materijali – lako zapaljivi | F | Ffl | ||||
Pored osnovnih slovnih oznaka za gorivost (A1, A2, B, C, D, E i F), građevinski materijali imaju i dodatne klase u pogledu emisije dima i proizvodnje gorećih kapljica i/ili čestica. Oznake su:
| Dodatna klasa | Nivo | ||
| Nivo emisije dima tokom gorenja | s | 1 | Nije prisutan ili je mala brzina/količina emisije |
| 2 | Prosečan intenzitet brzine/količine emisije | ||
| 3 | Visok intenzitet brzine/količine emisije | ||
| Stvaranje plamenih kapljica i/ili čestica tokom gorenja | d | 0 | Nema kapanja |
| 1 | Sporo kapanje | ||
| 2 | Intenzivno kapanje | ||
Za klasu E predviđena je samo potklasa d2. U slučaju klasifikacije veoma gorivih podnih obloga, referentna požarna situacija je malo drugačija. Tokom ispitivanja klasa Dfl, Cfl, Bfl i A2fl, izvor toplote simulira toplotno zračenje požara iz prostorije kroz vrata ka podu hodnika. Naravno, kapanje materijala podnih obloga nije važno. Više klase reakcije na požar takođe ispunjavaju sve kriterijume nižih klasa.
Za većinu objekata, predizgradnja po definiciji uključuje dobijanje različitih dozvola, isto važi i za restauracije, dogradnje, tehničko preuređenje objekata, popravke i druge aktivnosti. Ponekad određena vrsta objekata zahteva dodatno ispitivanje požarnih performansi i ovo pitanje je regulisano zakonom. To uključuje ocenu građevinskih materijala na zapaljivost, gorivost itd. Drugim rečima, promena funkcionalne namene konstrukcije takođe je dovoljan razlog za ispitivanje građevinskih materijala i, ako je potrebno, svrstavanje u drugu klasu reakcije na požar.
Javite se našem timu za tehničku podršku ako imate pitanja u vezi sa rešenjima za pasivnu protivpožarnu zaštitu, našim proizvodima i sistemima ili vam treba savet za ugradnju...
Pronađite listove sa podacima o proizvodima, brošure o sistemima, deklaracije o performansama, uputstva za ugradnju i druge dokumente koji Vam trebaju da biste obavili posao.
